In Klein Wetsinge, vlakbij het grotere Sauwerd, staat al sinds 1628 een molen. De aanvankelijke standerdmolen werd rond 1828 vervangen door een achtkante stellingmolen. Nadat deze molen in 1872 afgebrand was werd de huidige molen gebouwd. Tot en met de Tweede Wereldoorlog was deze molen in gebruik als koren- en pelmolen, net zoals vele andere molens in met name het noorden van de provincie Groningen. In 1943 werd de molen aangekocht door W.F. Meuleman uit Amsterdam, iemand die op dat moment meerdere molens in de provincie Groningen in eigendom had. De molen werd (provisorisch) hersteld in 1947. In 1952 nam de geschiedenis van deze molen een wending die afwijkt van de andere koren- en pelmolens in de provincie.
Everhardus Offeringa kwam uit een molenaarsfamilie en hielp aanvankelijk zijn vader op de koren- en pelmolen Eureka in Warffum. Everhardus besloot na een aantal jaren zijn vader geholpen te hebben een elektrische pellerij elders in Warffum te starten. Dit uiteraard om gerst tot gort te pellen, iets wat voordien voornamelijk op windkracht plaatsvond. Alhoewel de productie van gort door de firma Offeringa elektrisch plaatsvond, vanaf 1960 op industriële schaal in de stad Groningen, besloot Offeringa de buiten gebruik geraakte koren- en pelmolen van Wetsinge in 1952 volledig te moderniseren. Molenmaker Bremer bouwde een voor de molenbouw vrij afwijkend systeem in de Wetsinger molen. Het betreft een pellerij met onderaandrijving. De koningsspil is hiervoor verlengd naar de zolder onder de stelling en drijft van onderen de pelstenen aan. Ook het transport van de gerst en de stofafzuiging werd door windkracht aangedreven. Het wiekenkruis had zelfzwichting met het Van Busselsysteem om optimaal de windkracht te kunnen benutten.
Ondanks het bijzondere systeem in de molen kwam deze in 1966 weer stil te staan en raakte snel in verval. De compleet verwaarloosde molen werd na veel inspanningen van de toenmalige gemeente Adorp in 1988 volledig gerestaureerd. De firma Offeringa betaalde een deel van de restauratie, al moest naar verluid het gat in de begroting door een privébijdrage van burgemeester Bruins Slot gedicht worden. Bij de officiële opening kreeg de molen de naam Eureka, naar de inmiddels verdwenen molen in Warffum waar Offeringa zijn loopbaan begonnen was. De molen kwam daarna weer af en toe op vrijwillige basis in bedrijf, maar dat kon niet voorkomen dat de geschiedenis van het verval zich herhaalde. In 2013 kwam de molen in eigendom van de Molenstichting Winsum die zich sindsdien sterk maakt voor volledig herstel van deze molen, uiteraard met behoud van het bijzondere industriële pelsysteem.
Johan van Dijk (2014)
