Koren- en pelmolen Germania

Koren- en pelmolen Germania

Thesinge

Het verhaal

Thesinge is een klein dorpje, niet ver van de stad Groningen, dat doordat het niet aan een doorgaande weg ligt veel van zijn oorspronkelijke karakter behouden heeft. Thesinge heeft echter in het verre verleden een belangrijke functie gehad toen het klooster Germania er gevestigd was. De Kloosterkerk is het enige overblijfsel van het ooit zo roemrijke klooster. De naam Germania leeft echter voort in de dorpskorenmolen. De molen had bijna Cornelia geheten, naar de vrouw van de laatste beroepsmolenaar Oomkes, maar de gemeente Ten Boer, die de molen destijds in eigendom had gekregen vond de naam van het aloude klooster toch beter passen voor de molen.

De huidige molen kent al een lange geschiedenis. Al voor 1649 stond op deze plek een standerdmolen. De huidige molen werd in 1825 gebouwd als grondzeiler en in 1852 verhoogd tot stellingmolen. Het achtkant is daarmee één van de oudere achtkanten in de provincie Groningen, de meeste molens in de provincie zijn in de tweede helft van de 19e eeuw gebouwd. Na de verhoging is de molen zowel als koren- als pelmolen ingericht geweest, maar de pellerij is al sinds circa 1930  verdwenen. Het achtkant van de molen ademt de sfeer van een echte kleine dorpskorenmolen. Waar veel koren- en pelmolens in de provincie Groningen hoog zijn opgemetseld en een vlucht (spanwijdte van het wiekenkruis) hebben die over de 20 meter gaat blijft de Germania met een vlucht van 19,30 meter daar onder. Dat de pellerij niet meer in de molen te vinden is, is wellicht ook beter voor de constructie aangezien gerst pellen veel meer van de achtkantconstructie vraagt dan graan malen.

Bijzonder aan deze molen is dat de molen in zijn werkzame jaren altijd voorzien is gebleven van een houten bovenas, dat terwijl het gros van de Groninger molens vanaf het einde van de 19e eeuw een gietijzeren as kreeg. De molen had vanaf 1925 zelfzwichting op de binnenroede, de buitenroede heeft altijd het oudhollandse wieksysteem met zeilen gehouden. In 1950 was de oude houten bovenas dermate versleten dat het wiekenkruis en as uitgenomen werden. De kap bleef evenwel op de molen, maar de stelling verdween in de jaren daarna. Het gangwerk van de molen werd in die tijd door een elektromotor aangedreven. Molenaar Luitje Oomkes verkocht de molen in 1968 aan de gemeente Ten Boer waarna in 1973 een complete rehabilitatie van de molen plaatsvond. De stenen onderbouw werd grotendeels opnieuw opgemetseld en een nieuwe stelling, kap en wiekenkruis werden aangebracht. Een tweedehands gietijzeren as werd daarbij in de molen geplaatst. De molen werd daarna door vrijwillige molenaars weer in bedrijf gesteld. Tussen 2009 en 2011 is de molen andermaal gerestaureerd. De huidige eigenaar is Stichting Het Groninger Landschap, die recent ook een stuk kloostergrond achter de molen in eigendom heeft verworven.

Johan van Dijk (2014)

Uit het archief

Een overzicht van documenten en afbeeldingen uit onze database:

AfbeeldingenDocumenten
Dubbeltik om de kaart actief te maken

Molengegevens

Adres: Molenweg 11, Thesinge
Functie: korenmolen, pelmolen
Type: achtkante stellingmolen
Bouwjaar: 1825
Ten Bruggencatenummer: 00530

Eigenaar: Stichting Het Groninger Landschap

Adres: Rijksstraatweg 333
Postcode: 9752 CG
Plaatsnaam: Haren

E-mailadres: info@groningerlandschap.nl
Website:https://www.groningerlandschap.nl/erfgoed/molens-groningen/
Telefoonnummer: 050 313 5901