De korenmolen van Poppinga

De korenmolen van Poppinga

Opende

Het verhaal

Naast de categorie bestaande molens in de provincie Groningen is er ook een aantal ‘rompen en stompen’ in de provincie te vinden. Gedeeltelijk afgebroken molens die veelal een bestemming als woning, bedrijfspand of opslagruimte hebben gekregen. Het Groninger Molenboek uit 1981 bevat een ‘Lijst van nog aanwezige molenrompen in de provincie Groningen’ Over nummer 14 op de lijst staat het volgende beschreven:

‘Grootegast, Opende. 1896, Poppinga. Aug. 1939 gedeeltelijk gedemonteerd. Bovenachtkant intact. Vrij volledige en gave inhoud, evenwel geen kamwielen e.d. Dit is het beste molenrestant van de provincie; de eigenaar wil meewerken aan restauratie. De ligging in het dorp is gunstig.’

De hier omschreven romp is de uit 1896 daterende molen van Poppinga. De locatie van de molen is zeer oud, al vóór 1628 stond hier een molen. Deze standerdmolen moest aanvankelijk verdwijnen door de provinciale verordening bij de instelling van de belasting op het gemaal, maar bleef uiteindelijk staan omdat een molen in Garnwerd afgebroken werd. De standerdmolen hield het vol tot 1894 toen de molen zwaar door bliksem beschadigd werd. De oude molen werd in 1895 voor Tjerk Poppinga vervangen door een achtkante stellingmolen, waarschijnlijk afkomstig uit Heeg. Lang kon Poppinga niet van zijn nieuwe molen genieten, want al op 21 juli 1896 brandde de nieuwe molen af.

Met gebruikmaking van de afgebroken zaag- en oliemolen van Gaaikema aan het Hoendiep bij Gaarkeuken werd de molen in Opende herbouwd, waarschijnlijk direct met zelfzwichting. Tot 1939 zou de molen in bedrijf blijven op windkracht, in dat jaar werden stelling, kap en roeden verwijderd. Het bovenachtkant bleef evenwel aanwezig en schijnt in de jaren ’50 en ’60, in de Koude Oorlog, zelfs als luchtwachtpost van het Korps Luchtwacht Dienst (KLD) ingericht te zijn geweest, met postnummer 6E2 (postnaam Opende). Het doel was het waarnemen van laagvliegende vliegtuigen. H. Kroes uit Marum was rond 1956 postcommandant van deze luchtwachtpost. In 1968 is het KLD hier opgeheven en is de functie als luchtwachtpost komen te vervallen.

Het opgetekende uit het Groninger Molenboek over de welwillendheid van de eigenaar en de gave toestand van de molen ten spijt werd in 1987 de bovenbouw van de molen afgebroken en het stenen onderstuk ingericht als woning. Later is de stenen onderbouw voorzien van een recht gemetselde muur om een volwaardige verdieping te creëren.

Uit het archief

Een overzicht van documenten en afbeeldingen uit onze database:

AfbeeldingenDocumenten
Dubbeltik om de kaart actief te maken

Molengegevens

Adres: Provincialeweg, Opende
Functie: korenmolen
Type: achtkante stellingmolen
Bouwjaar: 1896
Ten Bruggencatenummer: 03262